Wspieramy PKN ORLEN na ostatnim etapie realizacji środków zaradczych określonych w decyzji Komisji Europejskiej warunkującej koncentrację z Grupą LOTOS. 30 listopada podpisane zostały kluczowe umowy z Aramco Overseas Company oraz MOL Hungarian Oil and Gas Public Limited Company wdrażające te środki. Trwają też prace zmierzające do dezinwestycji w obszarze logistyki paliw. Prawne zaplecze tych skomplikowanych i wieloaspektowych transakcji zabezpiecza ekspercki zespół prawników prof. Macieja Mataczyńskiego.
– Jesteśmy w ostatniej fazie realizacji tego największego na polskim rynku energetycznym połączenia spółek – mówi Partner Zarządzający SMM Legal prof. Maciej Mataczyński, od początku zaangażowany w realizację całego projektu. – To wbrew pozorom bardzo wymagający etap, który jest istotny z perspektywy zaistniałego już połączenia – wyjaśnia.
Droga do etapu dezinwestycji
Komisja Europejska wydając 14 lipca 2020 r. warunkową zgodę na koncentrację obu podmiotów zobowiązała PKN ORLEN do zbycia części aktywów na rzecz podmiotów trzecich (nabywców) oraz zawarcia z nimi określonych umów.
Powodem powyższego było zapewnienie ochrony konkurencji na rynkach, których dotyczy koncentracja.
W styczniu 2022 r. PKN ORLEN przedstawił Komisji Europejskiej proponowanych nabywców i sposoby wdrożenia środków zaradczych oraz zawarł z nimi warunkowe umowy sprzedaży udziałów (SPA). Uzgodniono też warunki pozostałych umów (umowy handlowe).
Po ich akceptacji przez Komisję doszło do koncentracji obu spółek.
– Ostatnie miesiące to okres wytężonej pracy naszych zespołów, które przygotowywały i negocjowały dla klienta bardzo złożone umowy handlowe i operacyjne, dotyczące przede wszystkim funkcjonowania rafinerii w Gdańsku, tak by jak najlepiej zabezpieczyć kluczowe interesy klienta w zakresie przyszłej współpracy wynikającej m.in. z konieczności realizacji tzw. behawioralnych środków zaradczych – wyjaśnia kierująca tym strumieniem prac r. pr. Magdalena Cisowska.
W efekcie 30 listopada 2022 r. doszło do podpisania przez PKN ORLEN:
- umów z Aramco Overseas Company w sprawie zbycia udziałów w Rafinerii Gdańskiej, a także w spółce hurtowej LOTOS SPV1 i spółce LOTOS-Air BP Polska oraz podpisania kluczowych umów operacyjnych i handlowych wynegocjowanych z inwestorem;
- umowy z MOL Hungarian Oil and Gas Public Limited Company w sprawie zbycia udziałów w spółce LOTOS Paliwa oraz podpisania z LOTOS Paliwa umów wynikających ze środków zaradczych.
Ponadto 1 grudnia 2022 r. wdrożono strukturę niezależnego operatora logistycznego (NOL), która również stanowi element realizacji środków zaradczych.
Zaangażowany zespół
W ostatnich etapach zaangażowaliśmy szeroki, kilkunastoosobowy interdyscyplinarny zespół ekspercki, który zabezpieczał interesy klienta w następujących obszarach wsparcia prawnego:
- konkurencji – prof. Maciej Mataczyński i r. pr. Magdalena Cisowska,
- negocjacyjnym – r. pr. Tomasz Jaranowski, r. pr. Magdalena Cisowska, adw. Paweł Łącki, adw. Łukasz Dutkowski oraz adw. dr Izabela Jackowska,
- korporacyjnym – r. pr. Tomasz Jaranowski, r.pr. Wojciech Sikorski, adw. dr Izabela Jackowska i Kinga Dziennik,
- regulacyjnym – r.pr. dr Marlena Kruszyńska-Kośmicka i adw. Emilia Topolnicka-Łańduch,
- IP / IT – r. pr. Magdalena Michalska-Niewiadomska, r. pr. Zuzanna Skurniak i adw. Piotr Ruchała,
- nieruchomości – adw. Diana Krzyżanowska,
- logistyki i inwestycji – r. pr. Monika Adamczak, adw. Mateusz Stańczyk, adw. Maciej Tulwin
- zawiadomienia do organów nadzoru – adw. dr Paweł Łącki, Maksymilian Saczywko.
Umowy z Saudi Aramco
Na podstawie umów zawartych z Aramco Overseas Company saudyjski koncern przejął pełną kontrolę nad spółką LOTOS SPV 1 Sp. z o.o. oraz nabył 30% udziałów w Rafinerii Gdańskiej Sp. z o.o. Ponadto Aramco Overseas Company nabyła 50% udziałów w LOTOS-Air BP Polska Sp. z o.o.
Zadaniem prawników SMM Legal w tym obszarze było przygotowanie umów:
- regulujących funkcjonowanie rafinerii w Gdańsku jako tzw. rafinerii processingowej, czyli dokonującej przerobu surowców dla dwóch procesorów – PKN ORLEN oraz spółki z grupy kapitałowej Saudi Aramco;
- wspomagających drugiego procesora w efektywnym rozpoczęciu prowadzenia działalności na rynku polskim.
– Największym wyzwaniem tego etapu było rozpoznanie skomplikowanych uwarunkowań i potrzeb biznesowych szeroko pojętej działalności rafineryjnej, w tym produkcji, logistyki i sprzedaży hurtowej produktów rafineryjnych – tłumaczy kierująca pracami zespołu r. pr. Magdalena Cisowska. – Skuteczne wykonanie tego pierwszego kroku pomogło nam zadbać o kompleksowe uregulowanie współpracy stron, która może obowiązywać nawet przez kilkadziesiąt lat – dodaje.
– To pierwsza tego typu umowa processingowa w Polsce! – dopowiada prof. Maciej Mataczyński.
Finalnie w ciągu ostatnich dwóch lat zespół złożony z prof. Macieja Mataczyńskiego, r.pr. Magdaleny Cisowskiej, adw. dra Pawła Łąckiego i adw. Łukasza Dutkowskiego przygotował i wynegocjował szereg bardzo złożonych umów, w tym: Processing Agreement, Off-Take Agreement, Rail Logistics Framework Agreement oraz Compulsory Stock Framework Agreement.
Wsparcie prawne drugiej stronie zapewniała kancelaria Allen & Overy (biura w Dubaju, Londynie i Warszawie).
Umowy z MOL oraz LOTOS Paliwa
Skutkiem umowy zawartej z MOL Hungarian Oil and Gas Public Limited jest sprzedaż temu nabywcy 100% udziałów w spółce LOTOS Paliwa Sp. z o.o.. W tym obszarze zawarte zostały również umowy z dezinwestowaną spółką LOTOS Paliwa Sp. z o.o. – umowa sprzedaży paliw na rzecz tej spółki oraz umowa licencyjna zapewniająca jej możliwość używania znaków towarowych na stacjach paliw w okresie niezbędnym do przeprowadzenia ich rebrandingu.
Zadanie naszych prawników w tym obszarze prac polegało na przygotowaniu wskazanych umów oraz wsparcie klienta w negocjacjach.
Współpracę z klientem oraz prace naszego zespołu przy tych umowach koordynował Partner SMM Legal r. pr. Tomasz Jaranowski. Wsparcie prawne drugiej stronie zapewniała kancelaria CMS.
Niezależny Operator Logistyczny (NOL)
Kolejnym z etapów realizacji środków zaradczych był aport baz paliw PKN ORLEN do spółki LOTOS Terminale S.A. i przygotowanie struktur niezależnego operatora logistycznego. Również w tym skomplikowanym i wieloaspektowym procesie klienta wspierał kilkunastoosobowy zespół prawników SMM Legal.
– Niezależny Operator Logistyczny to podmiot, który musiał powstać, by mogło dojść do oczekiwanej przez Komisję Europejską dezinwestycji w obszarze logistyki paliw – tłumaczy Kinga Dziennik zaangażowana w prace zespołu w tym zakresie. – Jego utworzenie dokona się przez bezpośrednie zbycie 100% akcji LOTOS Terminale S.A. oraz pośrednio 100% akcji LOTOS Infrastruktura S.A., 100% udziałów RCEkoenergia Sp. z o.o. oraz 100% udziałów Uni-Bitumen Sp. z o.o. na rzecz inwestora – dodaje.
1 grudnia 2022 r. cztery terminale paliw stanowiące infrastrukturę logistyczną PKN ORLEN w Gdańsku, Szczecinie, Gutkowie i Bolesławcu zostały przeniesione do spółki zależnej LOTOS Terminale S.A.. Największym wyzwaniem na tym etapie projektu było zminimalizowanie przestoju czterech funkcjonujących baz paliw, zapewniających dostęp do paliwa w różnych częściach kraju.
– W jednym czasie musieliśmy zgrać działania w strumieniach prawnym, regulacyjnym, podatkowym i IT, a w konsekwencji skoordynować współpracę pomiędzy różnymi organami oraz podmiotami zlokalizowanymi w całej Polsce – wyjaśnia adw. dr Izabela Jackowska. – By to osiągnąć zaangażowaliśmy multidyscyplinarny zespół prawników, zabezpieczający każdy z tych obszarów – dodaje jako jego koordynatorka.
Z uwagi na aktywa wchodzące w skład baz paliw, w tym nieruchomości położone na terenach portowych, nasi prawnicy wypracowali z Ministerstwem Infrastruktury oraz Zarządami Portów Morskich adekwatną choć niecodzienną koncepcję prawną przeniesienia zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Dodatkowo z uwagi na charakter aportu dokonaliśmy inwentaryzacji wszystkich umów oraz decyzji administracyjnych, powiązanych z przenoszonymi bazami paliw. Dzięki temu udało się je prawidłowo i kompleksowo przenieść na LOTOS Terminale S.A..
Podsumowanie
– Dzięki kompetencjom i zaangażowaniu naszego zespołu piszemy kolejny rozdział historii polskiej praktyki prawniczej – podsumowuje prof. Maciej Mataczyński. – Pierwsza polska umowa processingowa, która powstała na tym etapie, to kolejne z precedensowych doświadczeń, które SMM Legal wnosi w obszarze obsługi największych podmiotów gospodarczych – kończy.
