16 marca 2022 r. nasz klient PKN ORLEN S.A. wraz z Polskim Górnictwem Naftowym i Gazownictwem S.A. uzyskały zgodę Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na połączenie. Decyzja zawiera zobowiązanie spółek dotyczące wydzielenia operatora magazynów gazu ziemnego. To kolejny sukces zespołu prawa konkurencji SMM Legal kierowanego przez prof. Macieja Mataczyńskiego, który był pełnomocnikiem PKN ORLEN S.A. zarówno w postępowaniu przed Komisją Europejską jaki i przed polskim organem antymonopolowym. Gratulujemy!
– To bezprecedensowa transakcja, nie tylko z uwagi na pozycję obu podmiotów na polskim rynku gazu, ale również przez ich istotne znaczenie dla polskiego sektora energetycznego i jego transformacji – mówi nasz Partner Zarządzający kierujący pracami departamentu Fuzji i przejęć prof. Maciej Mataczyński. – Unikalne doświadczenie zespołu SMM Legal kolejny raz znalazło przełożenie na skuteczne wsparcie strategicznego projektu naszego Klienta – dodaje.
Zespół prawa konkurencji
Zespół naszych ekspertów pracował nad projektem od 2020 r. pełniąc wiodącą rolę wśród doradców prawnych i ekonomicznych obu podmiotów.
Bezpośrednio pracami specjalistów w obszarze koncentracji zarządzał doświadczony we wcześniejszych projektach dr Miłosz Malaga. Zadania naszych prawników polegały kolejno na:
- opracowaniu wniosku do Komisji Europejskiej o odesłanie sprawy do Prezesa UOKiK,
- wsparciu PKN ORLEN S.A. w kontaktach z Komisją Europejską,
- przygotowaniu zgłoszenia transakcji do Prezesa UOKiK,
- wsparciu klienta w trakcie postępowania przed UOKiK, w tym przy przygotowaniu odpowiedzi na szczegółowe zapytania Prezesa UOKiK,
- wypracowaniu propozycji środków zaradczych odpowiednich z perspektywy bezpieczeństwa energetycznego państwa i bezpieczeństwa dostaw gazu, a także bezpiecznych dla klienta i dla samej konkurencji rynkowej na etapie badania przed organem antymonopolowym.
Klienta wspierały unikalne wiedza i kompetencje z zakresu prawa energetycznego, prawa konkurencji oraz regulacji dotyczących rynku gazu Anny Mathews, Dagmary Dragan i Wojciecha Rzepińskiego. Do tego silne wsparcie w zakresie prawa konkurencji zapewnił mecenas Piotr Andrzejewski. W prace nad projektem istotnie zaangażowana była też Julia Pampuchowicz.
Kalendarium uzyskania zgody na koncentrację
Prace trwały od 2020 r. Pierwszym kluczowym dla sprawy momentem było ogłoszenie listu intencyjnego między Skarbem Państwa a PKN ORLEN S.A. ws. konsolidacji z PGNiG S.A.
Z uwagi na strategiczne znaczenie transakcji dla polskiego rynku gazu, zespół SMM Legal kierowany przez prof. Macieja Mataczyńskiego, doradzał klientowi w przygotowaniu notyfikacji transakcji Komisji Europejskiej. Jednocześnie 19 lutego 2021 r. złożony został wniosek o odesłanie sprawy do Prezesa UOKiK.
Komisję Europejską przekonała zaproponowana we wniosku argumentacja i w ciągu miesiąca – 25 marca 2021 r. wydała decyzję o odesłaniu sprawy do zbadania przez Prezesa polskiego UOKiK.
– To duży sukces, biorąc pod uwagę, że dotychczasowa praktyka Komisji Europejskiej zezwalała na odsyłanie do lokalnych organów antymonopolowych mniej znaczących spraw – wyjaśnia dr Miłosz Malaga.
Kolejny etap prac objął wsparcie prawne przy zgłoszeniu przez PKN ORLEN zamiaru koncentracji do Prezesa UOKiK. Wszczęcie postępowania ws. kontroli koncentracji nastąpiło 10 maja 2021.
– Wielkość obu podmiotów, ich pozycja na polskim rynku gazu, gęstość wzajemnych relacji wertykalnych sprawiły, że to była nie tylko największa, ale i najbardziej skomplikowana do badania koncentracja w historii polskiego UOKiK – ocenia prof. Maciej Mataczyński.
– By prawidłowo ustalić skutki planowanej transakcji dla konkurencji, organ antymonopolowy rozpoczął zarówno badanie argumentacji przedstawionej we wniosku, jak i szeroko zakrojone badanie rynku, na którym miało dojść do połączenia – dodatkowo wyjaśnia dr Miłosz Malaga.
O stopniu trudności tego procesu świadczy fakt wydłużenia terminu na zakończenie postępowania (tzw. przejście do drugiej fazy), które nastąpiło 24 maja 2021 postanowieniem Prezesa UOKiK.
W tym czasie prawnicy SMM Legal zapewniali klientowi pełne wsparcie w komunikacji z organem. Uczestnicy badania rynku prowadzonego przez Prezesa UOKiK wyrazili wątpliwości dotyczące wpływu koncentracji na polski rynek gazu, w szczególności w związku z faktem, że połączony podmiot pozostawałby właścicielem oraz operatorem magazynów gazu ziemnego.
Odpowiadając na wątpliwości wyrażone w toku badania rynku, uczestnicy postępowania złożyli stosowną propozycję zobowiązań. Zespół SMM Legal był zaangażowany w wypracowanie tej propozycji.
Zaproponowane rozwiązanie polega na wyzbyciu się kontroli nad spółką Gas Storage Poland, która będzie niezależna od połączonego podmiotu, ale nadal będzie pełnić funkcję operatora magazynów gazu. Jednocześnie magazyny pozostaną własnością PGNiG. Nabywca Gas Storage Poland będzie też podlegał obowiązkowi zatwierdzenia przez Prezesa UOKiK. Do dezinwestycji dojdzie w terminie 12 miesięcy po połączeniu PKN ORLEN i PGNiG.
– W efekcie zaproponowano rozwiązanie, które odpowiednio równoważy oczekiwania uczestników badania rynku i Prezesa UOKiK z perspektywą PKN ORLEN S.A. i PGNiG S.A., zapewniając przy tym bezpieczeństwo dostaw i dostępności gazu ziemnego w Polsce – podsumowuje prof. Maciej Mataczyński.
Wydając decyzję, Prezes UOKiK uznał, że zaproponowane przez uczestników zobowiązania odpowiadają na wcześniej zgłoszone wątpliwości oraz zapewnią, że koncentracja nie doprowadzi do negatywnych skutków na którymkolwiek z rynków właściwych. Zgoda Prezesa UOKiK na dokonanie koncentracji została wydana więc warunkowo. Strony będą teraz pracować nad wdrożeniem transakcji połączenia. Po jej dokonaniu rozpocznie bieg 12 miesięczny termin na wdrożenie środka zaradczego w postaci wyzbycia się kontroli nad Gas Storage Poland.
